Jaarverslag 2021 Hilversumse Historische Kring ‘Albertus Perk’

1. Bestuur

Het jaar 2021 is voor de Hilversumse Historische Kring Albertus Perk net zoals vorig jaar een jaar geweest met beperkte mogelijkheden voor de gebruikelijke activiteiten. Nog steeds is de vorig jaar ontstane coronapandemie – ondanks de inentingscampagne – niet voorbij en speelde Covid-19 een hoofdrol in het dagelijks leven. Dit leidde in maart en april én in november en december van dit jaar weer tot een lockdown met avondklok waardoor samenkomsten met veel mensen niet mogelijk waren. En dus konden veel van de door de vereniging geplande activiteiten in die maanden niet doorgaan. Zo ook de gebruikelijke Algemene Ledenvergadering van maart. Omdat deze Algemene Ledenvergadering in 2020 ook al niet had kunnen plaatsvinden en het bestuur uitstel van deze vergaderingen niet langer verantwoord vond, heeft het een schriftelijke Algemene Ledenvergadering uitgeschreven voor de beide jaren. De benodigde stukken voor die Algemene Ledenvergadering zijn gepubliceerd in het Hilversums Historisch Tijdschrift 2020-1, 2020-2, 2021-1 en 2021-2; eveneens zijn ze op de website www.albertusperk.nl geplaatst. Tot 1 juli van 2021 kregen de leden de mogelijkheid te reageren op deze stukken. Geen van de leden heeft bezwaren ingediend en daarmee zijn de jaarverslagen van 2019 en 2020 van de Hilversumse Historische Kring Albertus Perk goedgekeurd. 

Het bestuur heeft het hele jaar gehoopt dat het uitgestelde 9^e lustrum (2020) in 2021 dan toch gevierd zou kunnen worden. De plannen voor het lustrumboek en de lustrumviering waren zo goed als afgerond. De datum was vastgesteld op 26 november met een plechtige uitreiking van het eerste exemplaar aan de burgemeester van Hilversum, Pieter Broertjes, aan de hoofdredacteur van De Gooi- en Eemlander en aan de schrijver en samensteller van het boek, Eddie de Paepe. Ondanks het feit dat er in november weer beperkingen aan de samenkomsten opgelegd waren, is deze presentatie van het 9^e Lustrumboek Hilversummers in de jaren ’50, herinneringen en foto’s in afgeslankte vorm door kunnen gaan. Het bestuur is daar zeer blij mee. Op de website van Albertus Perk kunt u de presentatie van het lustrumboek en de toespraken die daarbij gehouden werden, zien; ze zijn gefilmd door de webmaster van de vereniging Paul Delcour. 

Het is een mooi lustrumboek geworden op basis van de zoekplaatjes van Stevens, een rubriek die in De Gooi- en Eemlander heeft gestaan en een aantal bijdragen van leden met hun herinneringen aan belevenissen uit de jaren vijftig. Na verschijnen zijn er al vele waarderende woorden binnengekomen: een feest van herkenning voor velen. Voor Wietse Bakker, de vormgever van het Hilversums Historisch Tijdschrift, was dit zijn laatste, zeer gewaardeerde bijdrage aan de Hilversumse Historische Kring Albertus Perk.    

Van een grootse viering voor de leden is het niet echt gekomen. De leden konden op zaterdag 18 december – achteraf gezien een laatste mogelijkheid voordat de samenleving weer op slot ging – in Tante Jans aan de Schapenkamp het boek kopen en tegelijk de tentoonstellingen over Hilversum die daar te zien waren, bezoeken. Het bestuur vindt het jammer dat het niet uitbundiger kon, maar stelt zich er tevreden mee dat toch velen van die gelegenheid gebruik hebben gemaakt. De voorzitter had op afgesproken tijden zijn huisadres beschikbaar gesteld voor de verkoop van de exemplaren voor de leden. 

Het bestuur kwam het afgelopen jaar 7 keer in vergadering bijeen onder voorzitterschap van Erik van den Berg. 

2. Ledenbestand

Eind 2021 is het Hilversums Historische Tijdschrift naar 1050 adressen verzonden (eind 2020 naar 1048 adressen). Het betreft hier 963 leden en 12 geschenkabonnementen. Het tijdschrift ging gratis naar 4 ereleden, 5 adverteerders, 27 relaties en 16 ruilabonnementen. Met ingang van 1 januari 2022 hebben 28 leden opgezegd. Gedurende het jaar is het lidmaatschap van toevallig ook 28 leden stopgezet, vaak door overlijden. Gedurende het gehele jaar hebben we 50 nieuwe leden verwelkomd, waarvan 5 geschenkabonnementen. Het eindresultaat is dat in 2021 het ledenaantal met 6 leden licht is gedaald. De minimumbijdrage is € 20,- gebleven.

3. Het Hilversums Historisch Tijdschrift in 2021 

Ook dit jaar verscheen het tijdschrift vier maal met gevarieerde onderwerpen uit de Hilversumse historie, zoals Havenstraat 25-31, een dubbel monument met een rijke geschiedenis, Het verkeershuis van Hilversum, 60 jaar het Kamrad, over de beelden van Pieter Starreveld, het Noticiboek van Hendrik de Blinde en Hilversum Noord.

En het vierde nummer in december was weer een dik nummer gewijd aan één thema: Hilversum en de politie. Om dit nummer wat meer aandacht en publiciteit te geven is het in een kleine bijeenkomst door de voorzitter en twee leden van de redactie aangeboden aan de Hilversumse politie. In dit nummer is weer zeer veel interessants te lezen, zoals over de oudste ordehandhavers en nachtwachten in het dorp Hilversum, over de huisvesting van de politie en de politievakschool, die een begrip was op onderwijsgebied en last but not least vertelt Eddie de Paepe een mooi verhaal over zijn opa Eduardus de Paepe, die zich verdienstelijk maakte als hoofdagent. Hier lag de bron voor geschiedschrijving dichtbij huis.

Het bestuur is blij met de redactie van het HHT die ieder jaar weer originele en interessante onderwerpen en bronnen weet te aan te boren om er lezenswaardige artikelen over te schrijven. Zo blijft de geschiedenis van Hilversum levend.   

De eerste drie nummers van 2021 van het Hilversum Historisch Tijdschrift werden vormgegeven door Wietse Bakker. Hij was sinds september 2013 de vaste vormgever van het tijdschrift, maar heeft besloten zijn prioriteiten te verleggen naar zijn tuindersactiviteiten. Het bestuur is Wietse zeer erkentelijk voor zijn werkzaamheden als vormgever. De samenwerking met hem en zijn creativiteit heeft het bestuur altijd kunnen waarderen. 

De redactie heeft gelukkig een nieuwe vormgever gevonden: Arie den Dikken, die het vierde nummer van het tijdschrift al voor zijn rekening heeft genomen. Het bestuur heeft alle vertrouwen in zijn kwaliteiten en hoopt op een jarenlange goede en vruchtbare samenwerking met hem. 

4. De ledenavonden in 2021 

Ook in 2021 konden er door de hierboven geschetste omstandigheden slechts twee ledenavonden gehouden worden in de zaal van de Grote Kerk op de Kerkbrink.

26 oktober: De grote Kerk aan de Kerkbrink; deze eerste ledenavond sinds anderhalf jaar was een groot succes. Niet alleen was het leuk elkaar na zo lange tijd weer te zien, maar ook de presentatie van Simone Lamain en Richard Hoff was meer dan sprankelend. De aanleiding voor deze lezing over de Grote Kerk was de laatste grote brand op 3 december 1971 waarbij de kerk en de toren geheel zijn uitgebrand. De inleiders besteedden veel aandacht aan de vroegste geschiedenis, mede vanwege de opgravingen na de brand van 1971. Ook het werk van de achttiende-eeuwse dominee Van Yssum die na de brand de trouw- en doopboeken zo goed mogelijk heeft gereconstrueerd, werd gememoreerd.

23 november: een avond gewijd aan de start van Hilversum als mediastad. De onderwerpen van die avond waren: Hanso Idzerda, 100 jaar radio-omroep, een lezing door Gidi Verheijen over deze pionier die op 6 november 1919 vanuit een studio in Den Haag tussen 8 en 10 uur ‘s avonds de eerste publieke Nederlandse radio-uitzending verzorgde; en De Nederlandse Seintoestellenfabriek, een lezing door Rob de Bie over het ontstaan van de N.S.F., die in 1918 opgericht werd en in Hilversum voor veel werkgelegenheid zorgde.

5. Op pad met…

In de maand augustus was het langzaamaan weer verantwoord een voorzichtige start te maken met de georganiseerde fietstochten. Op 15 augustus fietsten er weer velen mee met de eerste fietstocht van 2021 onder leiding van wie anders dan Pieter Hoogenraad! Titel van de uitgezette tocht: ‘Not in my Backyard’. Een fietstocht door het noordwestelijk villagebied waar de gemeente in de jaren ’70 en ’80 zijn oog op had laten vallen voor woningbouw, hetgeen niet in goede aarde viel bij de bewoners van het gebied. De tocht voerde langs de plekken waar zich conflicten voordeden en liet zien hoe deze afliepen. 

Op 12 september werd er een fietstocht georganiseerd in het kader van Open Monumentendag. Deze tocht, ‘Hilversum tuinstad’, werd geleid door de voorzitter van het Dudok Architectuurcentrum. Vanaf zijn aanstelling in Hilversum als directeur Publieke Werken (1915) realiseerde W.M. Dudok woonwijken als kleine tuinsteden, met veel groen en weloverwogen ontmoetingsplekken. Ze kregen internationale lof! De fietstocht ging langs aansprekende voorbeelden van deze Hilversumse tuinstadplanning zoals de Bloemenbuurt en Hilversumse-Zuid.

6. Belangrijke aandachtspunten van het bestuur waren:

Het Erfgoedhuis

Wat de realisatie van een erfgoedhuis in Hilversum betreft zijn er in de loop van 2021 kleine vorderingen gemaakt. Het is een proces van lange adem, omdat er veel belangrijke afwegingen gemaakt moeten worden en er een financieel kaartje aanhangt. In de loop van het jaar zijn verschillende locaties bekeken, maar zonder resultaat tot nog toe. Het kan nog alle kanten opgaan. De initiatiefgroep is bezig met het oprichten van een stichting o.a. om fondsen te werven voor de financiering van het erfgoedhuis. 

Een erfgoedhuis zou wellicht ook kunnen passen in de nog in statu nascendi verkerende plannen van de gemeente Hilversum voor het verlevendigen van het centrum, met name de Kerkbrink. Er wordt gedacht aan het creëren van een ‘Mediaplein’ waarin samengewerkt wordt door Museum Hilversum, Beeld en Geluid en de Bibliotheek; dit alles om te investeren in een sterke binnenstad. Het erfgoedhuis zou eventueel in de nieuwe locatie van de bibliotheek ingepast kunnen worden. Nog veel onzekerheden rond het erfgoedhuis dus. Wellicht komt er meer zicht op een doorbraak in 2022.

Het streekarchief

De toekomst van het streekarchief is ook in 2021 een voortdurend aandachtspunt in de bestuursvergaderingen geweest. In de loop van het jaar nam archivaris van het streekarchief Hilversum, Karin Abrahamse, afscheid waarmee een einde kwam aan een prettige samenwerking. Omdat er toch al sprake was van een toekomstige samenwerking tussen de streekarchieven van Naarden en Hilversum, werd de archivaris van Naarden voor twee dagen gedetacheerd in Hilversum, maar in september ontstond er toch weer een vacature voor beide streekarchieven. Het ziet ernaar uit dat er in januari of februari van 2022 een nieuwe archivaris aangesteld kan worden. Er ligt een nieuw plan voor een fusie van beide streekarchieven. Belangrijk voor Albertus Perk is dat er zowel in Naarden als Hilversum volwaardige studieplekken kunnen blijven en dat er ingezet wordt op de digitalisering van de archieven.

De Nieuwsbrief

In de loop van 2019 zijn de redacteuren Herman Meddens en Rients Slippens begonnen met het per email versturen van een maandelijkse Nieuwsflits aan de leden van Albertus Perk. In 2020 werd er al regelmatig een Nieuwsbrief verstuurd naar leden en belangstellenden die zich daarvoor opgegeven hadden. Ook in 2021 hebben ze – op de maand mei na – iedere maand een digitale Nieuwsflits ontvangen. Inmiddels zijn er zo’n 500 belangstellenden die zich hiervoor hebben ingeschreven. In de Nieuwsbrief is plaats voor actuele informatie, bijvoorbeeld over de lustrumviering en over de tentoonstellingen in Tante Jans. Maar er staan ook wat uitgebreidere artikelen in met Hilversum als raakvlak, bijvoorbeeld over het KRO-gebouw, de NSF, de Grote Kerk. Soms ook ruimte voor de kunst in een artikel over een gevonden portret van de eerste vrouw van Albertus Perk en een tekening van Rembrandt die gesitueerd zou zijn in Hilversum. De Nieuwsbrief blijft een mooie manier om – naast de vier nummers van ons tijdschrift – contact te houden met de leden. Opgeven voor het ontvangen van de Nieuwsbrief kan nog altijd via nieuwsbrief@albertusperk.nl of info@albertusperk.nl 

Een verzamelalbum van historische plaatjes van Hilversum

Het bestuur kreeg in de loop van het jaar een verzoek van een groot marketingbedrijf mee te werken aan een verzamelalbum van historische plaatjes van Hilversum die uitgereikt zullen worden bij het afrekenen van de boodschappen bij een grote supermarktketen. In veel gemeenten was dit concept al een groot succes gebleken en men dacht dat Hilversum ook wel in aanmerking kwam voor zo’n actie. De bedoeling is dat klanten een album vol kunnen plakken met zo’n 175 afbeeldingen uit Hilversum. Het bedrijf vroeg om samenwerking met de historische vereniging Albertus Perk vanwege de kennis van de historie van Hilversum hetgeen het selecteren van de afbeeldingen verantwoord zou maken. Het bestuur heeft positief gereageerd op dit voorstel, omdat op deze manier de historie van Hilversum voor de inwoners zichtbaar wordt. Er is een werkgroep geformeerd die zich bezig gaat houden met de selectie in samenwerking met de Collectie Hilversum en het Streekarchief. Als het goed is gaat de actie in de zomer van 2022 van start. 

De film Hilversum bezet en bevrijd

Twee bestuursleden, Ed van Mensch en Rients Slippens, hebben met een aantal anderen gewerkt aan het tot stand brengen van een film met nog onvertoonde beelden uit de Tweede Wereldoorlog van de Hilversummer Theo Uden Masman, oprichter van de bigband The Ramblers. Eigenlijk had de film vorig jaar tijdens de festiviteiten rond 75 jaar bevrijding gedraaid moeten worden in het filmtheater, maar door bekende omstandigheden kon dat niet doorgaan. Nu is de film helemaal af, een mooi resultaat met herkenbare beelden uit Hilversum. Hopelijk kan hij dit jaar voor een groot Hilversums publiek vertoond worden rond de W.O.II-herdenking op 4 en 5 mei.

Marieke Middelhoff,

secretaris