Categorie: Nieuws

Saluti Juventutis – een jaar later

Het is dezer dagen alweer een jaar geleden dat op de Eikbosserweg 183 de plaquette voor het gezinsvervangend tehuis Saluti Juventutis door burgemeester Van den Top werd onthuld. Tot eind jaren ’80 stond hier het gezinsvervangend tehuis Saluti Juventutis, later Maatschappij Zandbergen en Youké.

Het oorspronkelijke gebouw dat hier stond werd overigens ontworpen door Henk Wegerif, de architect die ook De Bijenschans ontwierp. (zie artikel over dreigende afbraak van deze monumentale villa elders op de site)

Direct na de onthulling van het informatiebord werd al duidelijk dat veel mensen de weg ernaar toe wisten te vinden. Ook nu melden omwonenden nog regelmatig dat bezoekers langs de gedenkplaat lopen en even stilstaan. Helaas is één van de betrokken deelnemers aan het project, Frank Goubitz, in het voorjaar overleden. Zonder zijn persoonlijke inspanningen en herinneringen zou de informatie op het bord en in het bijbehorend artikel de essentiële persoonlijke toets missen
.

Op 5 mei dit jaar is een thematische ‘Op Pad’-fietstocht van Albertus Perk langs deze plek gekomen en mocht ik aan zeker 40 deelnemers en organisator Pieter Hoogenraad nog eens in vogelvlucht het verhaal doen van de bewogen geschiedenis van dit tehuis. (zie foto’s). Er zijn in de afgelopen periode ook reacties binnengekomen van oud-bewoners van het tehuis en betrokken buurtgenoten die zich nog zaken uit het verleden van Huize De Brug -zoals het ook bekend stond- herinneren. Een aantal van de aanvullingen zijn terug te lezen op de site van de Historische Kring: https://albertusperk.nl/leesbaar-hilversum/

Kortom de plaquette levert een blijvende bijdrage aan het levend houden van de geschiedenis van deze plek. Een lichtpuntje in deze -nog steeds- geopolitiek lastige tijden zou ik zo zeggen en verhalen blijven welkom via onze site.

Albert Bek

Gooi geen oude foto’s weg!

Groest 1905

De Hilversumse Historische Kring ‘Albertus Perk’ werkt hard aan de opbouw van een digitale collectie foto’s, prenten en ansichtkaarten.

Ons doel is beelden van Hilversum door de tijd heen te verzamelen en beschikbaar te maken voor een breed publiek.

Heeft u foto’s, afbeeldingen of kaarten van Hilversum?  Staat u mogelijk zelfs op het punt deze weg te gooien of te vernietigen. Doneer de foto’s of afbeeldingen aan Albertus Perk! Als u ze liever zelf wilt bewaren kunt u ons dan wel toestaan ze eenmalig te scannen.

Daarvoor kunt u contact opnemen met digitalefoto@albertusperk.nl

 

 

Meer vliegverkeer!

Ons verhaal over de ‘vliegende dubbeldekkers’ op oude ansichtkaarten krijgt een vervolg.

Dik Sprong stuurde vier andere ansichten met die rare nep-vliegtuigjes. Dat brengt de tussenstand op dit moment op tien.
Bedankt Dik!

Als u op de foto’s klikt krijgt u grotere afbeeldingen te zien.

Kijk ook op onze eerste Vliegverkeer-boven-Hilversum-pagina

Dit waren de eerste zes ge’photoshopte’ vliegtuigjes:

 

Herdenking oktoberrazzia

Ruim 80 aanwezigen bezochten de herdenkingsbijeenkomst bij het monument van de oktoberrazzia in het Arenapark, bij de ingang van de ‘Dudoktribune’. Daar staat een klein monument als herinnering aan deze bijzondere gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog.

Op 23  en 24 oktober 1944 werden vanaf deze plek in totaal 4 duizend mannen tussen de 17 en 50 jaar via Amersfoort  weggevoerd naar Duitsland, waar ze dwangarbeid moesten verrichten. Bij de herdenking waren naast nabestaanden, leden van de gemeenteraad en wethouder Voorink ook betrokken Hilversumse organisaties vertegenwoordigd,
waaronder Albertus Perk.

Merle Lammers spreekt namens de organisator ‘Hilversum in de Oorlog’

Bijzonder was de aanwezigheid van twee Duitse burgemeesters die hun excuses aanboden voor het aangerichte leed aan de tewerkgestelden en hun families. Een familielid van een omgekomen Hilversummer, mevrouw Els Kiewik-Peters, sprak een indrukwekkend in memoriam. De bijeenkomst georganiseerd door de Stichting Hilversum in de Oorlog werd afgesloten met een minuut stilte.

Kijk voor meer informatie op de website van Hilversum in de Oorlog

Vogelhoedje

Oude ansichtkaarten van Hilversum leren ons soms meer dan alleen ‘hoe ons dorp er ooit uitzag’. We hadden al die rare dubbeldekker-vliegtuigjes die het landschap ‘verfraaiden’. Maar soms zie je ook andere cultuurverschijnselen die toevallig in beeld komen.
Neem deze ansicht van de Kerkbrink uit het begin van de vorige eeuw.
Kijk eens goed naar die mevrouw midden-onder in de foto. Die heeft wel een hele rare hoed op. Ik denk dat het een versiering van haar hoofddeksel was die rond 1900 populair was. Mevrouw had een opgezette vogel op haar hoofd!
Eind negentiende, begin twintigste eeuw was het heel gewoon om dode vogels te misbruiken om je hoed te verfraaien. Die mode-uitwas is zelfs aanleiding geweest om de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels op te richten. Ik citeer van de huidige website van de organisatie die nu gewoon ‘Vogelbescherming’ heet.
“Vogelbescherming Nederland bestaat sinds 1899. Damesmode was de directe aanleiding voor het oprichten van de Vereniging tot Bescherming van Vogels. Het gebruik van dode vogels op hoeden, zoals dwergsterns, was in die tijd in de mode. De vereniging uitte haar verontwaardiging over dit gebruik van vogels. Korte tijd later richtte de vereniging zich ook op andere onderwerpen, zoals jacht, landbouw en de waarde van vogels in de natuur.”

Toen Vogelbescherming een eeuw oud was (in 1999) besteedde het radioprogramma Vroege Vogels daar -natuurlijk!- veel aandacht aan. De presentatoren kregen voor een foto-sessie wat van die oude vogelhoedjes te leen. Van links naar rechts: Ivo de Wijs met een ijsvogelhoed, Midas Dekkers met een zwarte kraai op zijn hoofd en Margreet Reijtjes met een stern-hoedje.

En dat allemaal naar aanleiding van een oude Hilversumse ansichtkaart van de Kerkbrink!

 

Humber door Hilversum

Op zaterdag 21 september reed een honderd jaar oude auto namens Albertus Perk door Hilversum.

In 1924 woonde Ien Mees aan de ’s-Gravelandseweg. Van haar vader kreeg zij een bijzonder cadeau: een auto. Op de foto zit Ien achter het stuur met als passagiers twee zussen. De auto was een Humber 8/18, model Chummy. Precies een eeuw later rijdt diezelfde auto nog steeds door Hilversum! Nu bestuurd door Arnoud Carp (twintig jaar jonger dan de auto), die de Humber koestert. Ook voor hem is het een ‘familiestuk’ want hij nam hem over van zijn broer die de auto in 1971 kocht van eerste eigenaar ‘Ien’.

Arnoud Carp reed samen met bestuurslid Albert Bek op de passagiersstoel  die zaterdagmiddag  een rondje door het centrum van Hilversum. Impressies van Albert:

“Op deze zonovergoten herfstzaterdag reed de 100 jaar oude Humber 8/18 een speciale rit door Hilversum met op de portieren het fraaie Albertus Perk logo. Doel van dit speciale rondje: aandacht voor onze Vereniging én daarmee ook nieuwe leden werven. Twee vliegen in één klap. 

Even over de Humber zelf. Model Chummy, wat in het Engels zo’n beetje het midden houdt tussen intiem en kameraadschappelijk. Iedereen die voorin in deze prachtige oldtimer zit, weet dat het als passagier wel moét klikken met de chauffeur. Uw verslaggever zat bijna bij hem op schoot: Arnoud Carp de tweede, eigenlijk derde eigenaar. Dat zit zo: in 1924 werd de auto gekocht door de familie Mees van de ‘s-Gravelandseweg in Hilversum. In 1971 verkocht aan de broer van de huidige eigenaar en nu dus bij Arnoud en sindsdien in elk detail gerestaureerd en liefdevol onderhouden. Tot en met de originele onderdelendoosjes, handleiding, oliespuit en kentekenbewijs en een originele koker met de eerste ANWB kaarten van Nederland. 

De Humber Chummy parkeerde onderweg onder meer op de Kerkbrink, bij de Bibliotheek, het Filmtheater en boekhandel Voorhoeve. Onderweg deelden Willem van der Spek, Kees van Aggelen en Albert Bek kwistig ledenwerffolders uit. Hierbij een kleine greep uit de foto’s die Kees van deze bijzondere tocht maakte.” 

Wie ook -net als Kees van Aggelen- een mooie foto heeft gemaakt van de eeuwoude Humber wordt verzocht hem op te sturen aan joost.huijsing@albertusperk.nl

Gemeente Hilversum laat Villa de Bijenschans vallen

Het bestuur van Albertus Perk is verbijsterd.
Eén van de mooiste villa’s in Hilversum mag worden verkwanseld (lees: gesloopt) als het aan B&W ligt.

We kregen na een jaar antwoord op ons verzoek om Villa ‘De Bijenschans’ aan Sparrenlaan 20 de status van Gemeentelijk Monument te geven. Tegen allerlei adviezen in laat het gemeentebestuur de belangen van de eigenaar (die wil fors nieuwbouwen) zwaarder wegen.

Toen wij in september 2023 de aanvraag deden om de villa te beschermen kregen we heel snel een reactie van wethouder Gerben van Voorden: “wij hebben besloten tot het voornemen om Sparrenlaan 20, Villa de Bijenschans met tuin, aan te wijzen als gemeentelijk monument”….

Daarop reageerden we op deze website “Goed nieuws! Er is heel snel door de gemeente Hilversum gereageerd op ons verzoek om villa De Bijenschans aan de Sparrenlaan aan te wijzen als gemeentelijk monument. Het college van B&W stuurde ons een ‘kennisgeving voorbescherming villa de Bijenschans met tuin’. Daarin wordt gemeld dat men voornemens is de villa plus tuin aan te wijzen als monument.”

Het is een jaar later en alle mooie voornemens zijn van tafel. Op de website van de Gooi en Eemlander van vandaag (18 september 2024) wordt Norman Vervat geciteerd namens de samenwerkende erfgoedorganisaties (Heemschut, Cuypersgenootschap en Albertus Perk): “Ik vind het maar mager onderbouwd, en ben verbaasd dat het hiermee afgedaan is. Er wordt niet echt een duidelijke belangenafweging uiteengezet.”

Het particuliere belang vindt Vervat niet erg overtuigend. ,,Het huis is gekocht door iemand die het wil slopen en een nieuwe villa wil neerzetten. Dat is geen groot maatschappelijk belang. Een huis kun je ook op een andere plek neerzetten. Ook denkt hij dat het verduurzamen van het pand meespeelt in de besluitvorming, ook al wordt dat niet genoemd. ,,Er zijn legio voorbeelden van huizen die met succes goed verduurzaamd zijn. Hilversum hecht zoveel waarde aan het karakter, en het koesteren van de tuinstad. Maar dan nemen ze dit besluit.”

Tot zover het citaat in de Gooi en Eemlander.

De erfgoedorganisaties leggen zich hier -uiteraard!- niet bij neer. Binnenkort wordt besloten welke volgende stappen we zullen nemen. U hoort hier beslist meer over.

Bijlage: brief van de gemeente

3 Collegebesluit Sparrenlaan 20 d.d. 11-9-'24

Meer informatie:

 

Hulp gevraagd: wie herkent de mannen op de foto uit de Tweede Wereldoorlog?

Een vraag van Leo Enthoven over deze foto uit de Tweede Wereldoorlog, gemaakt in het Gooi. Daar vragen we uw hulp bij! Hij zoekt naar de identiteit van de personen op de foto.

Enthoven werkt aan een boek over de geschiedenis van Deventer als stad van drukkers. Uiteraard besteedt hij aandacht aan de (illegale) drukkerijen in de Tweede Wereldoorlog.

Eén van die bedrijven was Drukkerij Overeem van vader Willem en zoon Eef Overeem, gevestigd aan het Muggeplein in de oude Deventer binnenstad. Zij waren zeer actief met illegaal drukwerk: Trouw (tienduizenden exemplaren), De Ploeg, persoonskaarten, bonnenkaarten enzovoort. Op een kwade dag zijn vader en zoon gearresteerd. De zoon is gefusilleerd. Vader Willem wist te ontsnappen.

Overeem dook onder in Gooi en Eemland, waar hij vandaan kwam (geboren in Baarn). En hij ging samenwerken met Albert Schlösser en Henk Veldhuis. Schlösser (een uit Duitsland gevluchte antinazi, codenaam onbekend) en Henk Veldhuis (’Vosje’) runden een illegale drukkerij die ze hadden ingericht in een van de hondenhokken van de kennel Doggy’s Home in Blaricum. Later kregen ze gezelschap van de gevluchte Willem Overeem (schuilnaam K. Louwerse, codenaam ’ome Cor’) en Toontje Riebel (codenaam onbekend). Ze woonden in Laren, Soest en Amsterdam en verbleven veelvuldig op allerlei adressen in Hilversum voor besprekingen.

Tegen het einde van de oorlog was Overeem als enige overgebleven. De drukkerij, uit veiligheidsoverwegingen verplaatst naar Eemnes, werd ontdekt en verwoest. Overeem ontsnapte aanhouding omdat hij juist op dat moment in Hilversum een bespreking bijwoonde met regionale medewerkers van Trouw en een of twee topfiguren van deze illegale krant. Het is zeer bijzonder dat in de drukkerij in Blaricum een foto is gemaakt omdat die foto, als die in handen van de Duitsers was gekomen, een overtuigend bewijsstuk zou zijn geweest dat de vier mannen op de foto illegaal drukwerk fabriceerden.

De foto is van het NIOD, het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.  Het NIOD heeft Enthoven toestemming gegeven om te proberen de identiteit van de mensen op de foto te achterhalen. De man op de achtergrond is Henk Veldhuis. De persoon rechts op de foto is hoogstwaarschijnlijk Toontje Riebel. Enthoven en zijn contactpersoon bij het NIOD vermoeden dat de twee andere heren Albert Schlösser en Willem Overeem zijn.

DE VRAAG van Leo Enthoven: “Wie herkent of weet wie de twee oudere heren op deze foto zijn? Zijn het Schlösser, Overeem, Veldhuis en Riebel? En zo ja: wie is dan wie? Of zijn het toch heel andere personen? Of is het een mix? Als jullie kunnen helpen om de identiteit van de personen op de foto te achterhalen, zou dat fantastisch zijn!”

Reacties kunt u sturen naar joost.huijsing@albertusperk.nl
Wij zenden die onverwijld door aan de vraagsteller!