Al meer dan vijftien jaar is de Werkgroep Monumentenzorg actief binnen de vereniging ‘Albertus Perk’. De werkgroep probeert ontwikkelingen in Hilversum in de gaten te houden en bij te sturen waar dat, vanuit de doelstellingen van AP, nodig is. De werkgroep bestaat al jarenlang uit een aantal vaste leden, waarbij twee van hen nog leden vanaf het allereerste uur zijn. Dit geeft de betrokkenheid bij het wel en wee van ons Hilversumse erfgoed wel aan.
Dit jaar heeft Frank Welgemoed aangegeven de werkgroep tijdelijk te verlaten in verband met drukke werkzaamheden elders. In 2011 hoopt de werkgroep weer een of meer nieuwe leden te begroeten.

Behalve de klassieke ‘zorg voor het Hilversums erfgoed’ spelen leden van de werkgroep ook een belangrijke rol bij het uitdragen van de liefde voor al dit moois. De in Hilversum inmiddels bekende ‘bruine bordjes’ en excursies in de zomermaanden zijn daarbij belangrijke middelen. Ook zijn leden actief binnen Museum Hilversum, Open Monumentendag en de Dag van de Architectuur. Met de zustervereniging Hilversum Pas Op! vindt continu afstemming plaats om te zien waar wij elkaar kunnen aanvullen. Ook weten Albertus Perk, Heemschut en de Cuypersstichting elkaar steeds vaker te vinden om gezamenlijk een zaak onder de aandacht te krijgen. Het inzetten van de lokale pers is nog steeds een wens van de werkgroep waar -ook door henzelf- te weinig mee wordt gedaan. “De machtige hefboom der Pers’, van oudsher effectief, mag dan niet meer die impact van weleer hebben, het is nog steeds een uiterst nuttig middel om met grote groepen mensen te communiceren. Waarom niet een wekelijkse column van iemand van AP ingesteld? In 2011 zal vanuit de werkgroep overigens worden bezien of internet een betere, actievere rol kan spelen. Twitteren doe we nog net niet.

Het werk binnen de werkgroep vergt vaak een lange adem en een olifantenhuid. Veel zaken worden niet gehaald, sommige lukken wel of gedeeltelijk. Over deze taaie werkwijze gaat dit jaarverslag in het bijzonder, om u inzicht te geven in hoe moeilijk het vaak is dingen voor elkaar te krijgen in Hilversum. De ‘zorg voor ons erfgoed’ zit deze gemeente niet altijd automatisch in het bloed…..
Na dit kijkje in de keuken volgen de belangrijkste werkzaamheden van het jaar 2010.

De gemeente Hilversum is de belangrijkste partner van ‘Albertus Perk’ als het gaat om de zorg voor ons erfgoed. Dat is méér dan ‘monumenten’; ook niet-aangewezen panden, straten of parken kunnen belangrijk zijn om te behouden of te herstellen. Met ‘de’ gemeente bedoelen we zowel de ambtenaren, het direct bestuur (college van B en W) als de raadsfracties en -meer in algemene zin- de politieke partijen.
Projecten lopen soms over vele jaren. Bovendien wisselen in die tijd bestuurders en politici. Het vraagt dus veel tijd om nieuwe mensen binnen de Hilversumse politiek op de hoogte te brengen van onze doelen, ze van adequate informatie te voorzien en op het juiste moment in te spreken. Onze ervaring is dat inspreken tijdens een commissievergadering nauwelijks kans van slagen heeft als je niet van tevoren uitgebreid hebt ‘voorgekookt’. De besluitvorming binnen politieke partijen is op zo’n moment namelijk vaak allang rond, zeker als het belangrijke beslissingen betreft. Het nieuwe vergadermodel van de raad, waarbij er in eerste instantie vooral door de raadsleden geluisterd wordt, alvorens die hun standpunt intern bepalen, werkt naar onze beleving nauwelijks. Dat vraagt namelijk een veel langere tijd tussen ‘inventariseren’ van de belangen en de werkelijke besluitvorming. Nu is er nauwelijks tijd voor serieus alternatievenonderzoek.

Onze ervaring met de Hilversumse raadsleden door de jaren heen is dat men zeer bereidwillig is naar ‘Albertus Perk’ te luisteren – velen zijn zelfs lid van onze club! Hoe een en ander wordt opgepakt is echter zeer sterk van de betreffende persoon afhankelijk. Gelóóft hij of zij erin? Of niet echt? Wij proberen de politiek altijd aan te spreken op hetgeen ze in hun programma beloven en we proberen zo zakelijk mogelijk argumenten aan te leveren. In onze werkgroep zitten óók architecten, groenspecialisten, bestuursdeskundigen. We durven gerust te stellen dat wij ten minste zo deskundig zijn als veel ambtenaren van de gemeente. Maar wij missen natuurlijk wél de inside-information en achtergronden, waardoor het noodgedwongen vaak een discussie vanuit de achterhoede is. Dat is jammer. De gemeente zou meer mét deskundigen als die van organisaties als de onze moeten doen, juist in de voorbereidende sfeer.
We merken dat het voor raadsleden vaak moeilijk is het kaf van het koren te onderscheiden, óók in hetgeen zij aan informatie van het college krijgen aangereikt. Wij zouden daarbij een prominentere rol willen spelen. Veel argumenten zijn gericht op andere belangen dan de historische – denk aan geld, volkshuisvesting, verkeersdoorstroming. Het zou goed zijn als raadsleden ook uit zichzelf ons beter zouden weten te vinden. In 2011 gaan we daaraan ook werken. Alle politici hebben het ‘Hilversumse belang’ hoog in hun vaandel staan, maar hoe ze dit vertalen verschilt nogal eens. AP wil daar een belangrijker rol in spelen. Dat vraagt echter nóg meer tijd van de werkgroep en – uiteindelijk – het bestuur.

En wat hield ons dan in 2010 zoal bezig? In willekeurige volgorde: het Aloysiuscollege, de Zuiderkerk, de Clemenskerk, het Entreegebouw REGEV-terrein, het GAK-gebouw, de Visie op de toekomst van Hilversum (Hilversum 2030), een Dudokwoning bij de Jachthaven aan de Vreelandseweg, nieuwbouw in de Veerstraat, de toekomstvisie van het Mediapark en het Muziekpaviljoen op datzelfde Mediapark.
In sommige gevallen hebben we actief actie ondernomen (Vreelandseweg, GAK, Mediapark), soms hebben we op de achtergrond steun gegeven (Zuiderkerk, Clemenskerk). En sommige dingen blijven maar onduidelijk en discussie oproepen: het Aloysiuscollege en het Entreegebouw aan de Kleine Drift.
Positef nieuws was er voor de Clemenskerk (gered!) en de Vreelandsweg (voorlopig gered). Grote zorgen houden wij om de positie van de Zuiderkerk, en om de zeer ondoorzichtige besluitvorming rondom het Alysiuscollege en het REGEV-gebouw. Beide karakteristieke gebouwen moeten voor Hilversum behouden blijven, zo vinden wij, en een herbestemming in combinatie met nieuwbouw is uitstekend mogelijk – ook financieel. Toch blijft de gemeente zich hier in nevelen hullen en lijkt valide argumenten zonder enige deugdelijke motivatie terzijde te schuiven.
Bij het GAK-gebouw en het Muziekpaviljoen op het Mediapark gaat het om een lastige zoektocht naar herbestemming met inachtneming van het bijzondere karakter van beide gebouwen. Bij het Muziekpaviljoen hebben wij daar een beter gevoel bij dan bij het GAK-gebouw. We zullen er in 2011 aandacht aan blijven geven.

In de categorie ‘hoort zegt het voort’ hebben leden van de werkgroep en het bestuur in de zomer van 2010 excursies begeleid naar onder andere de Boomberg, de arbeiderswijken rondom de Havenstraat, de Algemene Begraafplaats aan de Bosdrift, de Joodse Begraafplaats, Zonnestraal, het vliegveld en landgoed Einde Gooi. Een bijzondere ‘gastrondleider’ was Sander Koopmans, die in de stromende regen een excursie naar de prehistorische voorlopers van ons mooie Hilversum verzorgde.

Wethouder Van der Want onthulde twee informatiebordjes. Eén bij De Logerij aan de Naarderstraat, waarmee dit langjarige zorgenkindje van AP eindelijk definitief zijn plaats heeft gevonden, en één bij de Dudoktribune op het Sportpark. Dat laatste bordje makeerde de afronding van de herrestauratie van deze oudste houten tribune van Nederland.

Roel Leenders,
Werkgroep Monumentenzorg.